ما در وزارت علوم با چالشها و سوالات بسیاری درباره موضوع زنان و نقش آنان در پیشبرد علوم مختلف مواجه هستیم. طی سالهای اخیر بارها شنیدهایم که تولیدات علمی در کشور 11برابر شده است، اما سوالی که اینجا مطرح میشود این است که از این رقم، چه میزان به فناوری و چه میزان به تولید محصول منجر شده، چه میزان به تولید ثروت انجامیده و چه میزان صرف صادرات محصول یا فناوری به خارج از کشور شده است؟ بحث دیگری که وجود دارد به حوزه زنان مربوط است. بر اساس آمارهای موجود، حدود 58 تا 60درصد جامعه علمی ایران را زنان تشکیل میدهند، اما از این تعداد زیاد زنان دانشگاهی، چند درصدشان در تصمیمسازیها یا تصمیمگیریهای جدی کشور حضور موثر دارند؟ اینها سوالات جدیای هستند که وزارت علوم با آنها مواجه است، به همین دلیل وزارت علوم به بخش بانوان انجمن توجه جدیای داشته و در صدد تقویت این بخش است. بین 320 انجمنی که از وزارت علوم مجوز گرفتهاند، تنها 280 نفر از سههزارو200 نفر عضو هیاتمدیره این انجمنها را زنان تشکیل میدهند، یعنی کمتر از 10درصد، بنابراین تلاش شد تا انجمنها از طرفیت بانوان فرهیخته و علمی کشور حداکثر استفاده را داشته باشند.
علاوهبراین 30هزار عضو از 140هزار عضو حقیقی انجمنهای علمی را زنان تشکیل میدهند که اگرچه در نوع خود، جامعه علمی بزرگی محسوب میشود، اما خوشبختانه یا متاسفانه اکثر این افراد در تهران ساکن هستند، بنابراین از انجمنها خواستیم که شرایطی را فراهم آورند تا بانوان فرهیخته و علمی سایر شهرهای کشور نیز در انجمنهای علمی حضوری فعال و دایمی داشته باشند. طی صحبتهایی که با جامعه علمی بانوان دانشگاههای ایران داشتم، متوجه شدم که تعداد زیادی از استادان و هیاتهای علمی دانشگاههای ما را بانوان تشکیل میدهند که باید از ظرفیتهای علمی این افراد استفاده کرد. در حال حاضر حدود 325 عضو هیاتمدیره زن داریم که این بدین معناست که حدود 45 عضو جدید به مجموعه زنان عضو هیاتمدیره انجمنهای علمی اضافه شده است. علاوهبراین قصد داریم جدای از بحث کمیت حضور زنان در عرصههای علمی، شرایط برای حضور موثر زنان در تصمیمسازیهای جدی کشور نیز فراهم شود. آقای دکتر «روحانی» نیز در ابتدای دولت خود تاکید داشتند که باید از ظرفیت بانوان هم در دولت و هم در شورای تصمیمگیری حداکثر استفاده صورت بگیرد، اما در آن زمان مکانیسمها و ساختار مناسب برای این هدف وجود نداشت، اما امیدواریم دولت با کمک اعضای هیاتمدیره انجمنهای علمی، طی چهارسال آینده، مکانیسمها و ساختارهایی طراحی کند تا بانوان بتوانند در تصمیمسازیها و تصمیمگیریهای جدی کشور حضور موثرتری داشته باشند. خوشبختانه در همین راستا کمیتههایی تشکیلشده و این کمیتهها با معاونت علمی ریاستجمهوری جلساتی داشتهاند که به تفاهماتی منجر شده است. علاوهبر این، در جلساتی که با هیات دولت داشتیم، آنها نیز از حضور جامعه زنان در کمیسیون دولت و استفاده حداکثری از ظرفیت بالای این جامعه استقبال کردند. در پایان ذکر این نکته ضروری است که زنان در تولید بخش قابلتوجهی از علم کشور نقش دارند و امیدواریم این علم به توانمندسازی خود زنان منجر شود و زمینه حضور موثر آنها در جامعه را فراهم کند.
نوشتهی مرتضی براری، دبیر کمیسیون انجمنهای علمی ایران
منبع: روزنامه شرق